Translocación da planta de teixo de Pagoeta para favorecer a conectividade dos teixadais

Os resultados do estudo de caracterización realizado no País Vasco mostraban unha boa presenza e densidade de teixos en Pagoeta, con representacións ben conectadas entre si e abundante rexenerado.

De feito, os teixadais de Pagoeta poden conformar unha metapoboación con teixadais do exterior da ZEC, así como doutros espazos Natura 2000 próximos, como Hernio Gazume e Izarraitz.

En Aralar, pola contra, as rodais de teixo están máis afastados entre si, faltan as clases de idade máis novas e apenas se observa rexenerado, presumiblemente debido ao efecto de herbívoros e a cambios de usos do solo que reduciron a cobertura forestal no pasado.

Este escenario non parece producir, aínda, efectos negativos na estrutura xenética das poboacións de Aralar. Probablemente debido a que aínda non transcorreu o tempo suficiente, aínda que se trata dun estado claramente negativo para a conservación a longo prazo do hábitat.

Esta situación, e os resultados preliminares do estudo xenético, fai especialmente atractiva unha estratexia de translocación de plántulas de teixo de Pagoeta para reforzar e interconectar as poboacións de Aralar.
 
foto-4.png

Para abordala, tivéronse en conta os seguintes factores[1]:
  •  
  • - Efecto en poboación doadora. A translocación non debe supoñer un impacto nas rodais doadores de Pagoeta. Para iso procedeuse en todo momento a extraer plántulas de forma dispersa, sen xerar calvas no rexenerado de dous tipos de zonas:
  •  
  •      ·Zonas con alta densidade de rexenerado baixo exemplares de teixo de certo porte. Son plántulas que
  •      non van ser viables ao estar baixo outro exemplar, pero que presentan densidades elevadas, de entre 1
  •      e 10 plantas por metro cadrado.
  •      ·"Golpes de teixo" con moitas plantas, coa viabilidade comprometida pola propia densidade.
  •      Respéctase sempre deixar 5 plantas por metro cadrado.
  •  
  • - Relación xenética. As poboacións doador e receptora teñen que estar suficientemente relacionadas xeneticamente. Para iso tivéronse en conta os resultados do estudo xenético.
  • - Diversidade xenética. Para evitar efectos xenéticos negativos, translocaranse plántulas de varias rodais doadores, buscando a máxima diversidade xenética no conxunto translocado.
  • - Viabilidade no medio receptor. Para que teña éxito a translocación, as plántulas translocadas deben poder desenvolverse en Aralar ou noutras zonas. Para iso débese coidar a execución da propia translocación (fases de extracción, engorde en viveiro e plantación) e atender as causas do actual escenario que aínda mostran efectos activos, neste caso, a herbivoría.
  •  
Con este deseño, procedeuse a extraer 350 plántulas de 6 rodais de Pagoeta seleccionadas pola súa diversidade xenética e pola súa relación coas poboacións de Gipuzkoa.

A extracción efectuouse en marzo de 2019, procurando conservar a maior parte do aparato radical das plántulas e transferíndoas in situ a bandexas-colectores con turba.

Na mesma localización efectuouse o primeiro rego e a maioría trasladáronse ao viveiro de Arizmendi da Diputación Foral de Gipuzkoa nun prazo non superior a 2 días, e algunhas plantáronse de forma experimental directamente, no menor tempo posible, en Aralar.

As plantas levadas a viveiro tratáronse con funxicidas. Posteriormente mantéñense en condicións controladas durante unha fase de crecemento que se prolongará 6 -8 meses, ata a súa plantación no outono - inverno de 2019, en zonas protexidas da herbivoría mediante peches.
 
[1] Adaptado de "Guidelines for Reintroductions and Other Conservation Translocations. IUCN 2013"